Hoe pakt Roots de opvolging aan?

1. Een holistische aanpak

Roots gelooft sterk dat slechts een aanpak die met alle aspecten van de opvolging rekening houdt, succesvol kan zijn. Daarom werd een opvolgingsmodel ontwikkeld rond de vijf essentiële vragen inzake opvolging. Dit model is gebaseerd op het boek “Opvolging in het familiebedrijf: de vijf essentiële vragen” van Jozef Lievens en Johan Lambrecht.

Het model ziet eruit als volgt uit:

Uit ons onderzoek en onze jarenlange praktijk blijkt dat de familie tijdens het opvolgingsproces een antwoord moet vinden op vijf essentiële vragen.

• 1. Waar willen we als familie met het familiebedrijf naartoe?

  Het beginpunt van elke opvolgingsregeling is de vraag waar de familie met het bedrijf naartoe wil. Indien het de bedoeling is om het familiebedrijf zo vlug mogelijk van de hand te doen, is het vanzelfsprekend nutteloos om een familiaal opvolgingsproces aan te vatten. Bij het begin van de opvolgingsplanning moet dan ook de vraag gesteld worden naar de toekomstvisie van de familie als eigenaars, die finaal een neerslag vindt in een eigenaarsplan. Dat eigenaarsplan moet bovendien afgestemd worden op het strategisch plan van het bedrijf. Indien de familie zich niet om een eigenaarsplan kan scharen, moet zij onderzoeken welke opvolgingsalternatieven voorhanden zijn.

• 2. Wie gaat het familiebedrijf leiden?

  Als de familie beslist om het bedrijf in familiale handen te houden, moet zij een bekwame en gemotiveerde leider vinden. Die leider kan binnen de familie gevonden worden of extern zijn. In samenwerking met specialisten heeft Roots een model ontwikkeld dat de motivatie en capaciteiten van opvolgers in kaart brengt. Door een assessment van de kandidaat-opvolger kan getoetst worden waar hij of zij staat.

• 3. Wat is het toekomstige bestuursmodel van het familiebedrijf?

  De opvolging brengt vaak een wijziging met zich mee in de manier waarop het familiebedrijf bestuurd wordt. Zo zal een opvolgingsregeling vaak inhouden dat werk gemaakt wordt van een actieve raad van bestuur. Er dienen meestal ook afspraken onder de familieleden te worden vastgelegd in een familiaal charter.

• 4. Welke rol zal iedereen in de toekomst spelen?

  Naar aanleiding van de opvolging krijgen de spelers die bij de opvolging betrokken zijn vaak een nieuwe rol. De zittende bedrijfsleider wordt wellicht adviseur. De zoon of dochter wordt misschien de nieuwe leider. Andere familieleden kunnen voor het eerst in hun leven aandeelhouder worden. Om conflicten te vermijden, is het van het allergrootste belang dat iedereen goed weet welke rechten, plichten en verantwoordelijkheden de nieuwe rol inhoudt.

• 5. Hoe wordt de eigendom georganiseerd?

  De eigendomsoverdracht moet gebeuren op een wijze die juridisch en fiscaal sluitend is. Roots zorgt ervoor dat de opvolgingsregeling in sluitende overeenkomsten wordt gegoten. Daarbij wordt aandacht besteed aan:

  • Innovaties in het erfrecht. Om latere betwistingen te vermijden kan bijvoorbeeld gebruikt gemaakt worden van globale of punctuele erfovereenkomsten.
  • Innovaties in het vennootschapsrecht. Het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen biedt mogelijkheden op het vlak van creatie van aandelen met meervoudig stemrecht, de organisatie van een dividendenstroom naar de overdrager, de organisatie van de beslotenheid van het aandeelhouderschap en dergelijke meer. Lees hier meer over opvolgingsregelingen onder het nieuwe vennootschapsrecht.
  • De mogelijkheid om via een controlestructuur regelingen uit te werken, onder meer op het vlak van zeggenschap en beslotenheid van het aandeelhouderschap. Men kan daarbij denken aan de maatschap en de (Nederlandse) stichting.

Wij zijn ervan overtuigd dat een gepast antwoord op die vijf vragen tot een goede opvolgingsregeling leidt.

2. Een stappenplan

De holistische aanpak resulteert in volgend stappenplan:

Het proces begint met een intake- of kennismakingsgesprek. Vervolgens worden interviews gehouden met de belangrijkste spelers inzake de opvolging. Op basis van de individuele gesprekken en het eventuele assessment stelt Roots een actieplan voor dat met alle aspecten van de opvolging rekening houdt. Ten slotte wordt ervoor gezorgd dat het actieplan geïmplementeerd en opgevolgd wordt.