Een goed HRM (human resources management) kan het verschil maken tussen een harmonieuze, productieve werkplek en een omgeving die getergd wordt door inefficiënties en conflict. De manier waarop het HRM van een familiebedrijf werkt, heeft inderdaad een vitale invloed op de bedrijfscultuur en prestaties van de onderneming, maar ook op de familierelaties.

Hoe kan HRM dan bijdragen aan zowel zakelijk succes als een goede familiedynamiek?

Talentmanagement

Het beste talent aanwerven en behouden om te komen tot een competent, divers en geëngageerd personeelsbestand. Dat is de eerste opdracht van het HRM in een bedrijf.

Bij familiebedrijven, doorgaans gekenmerkt door een langetermijnperspectief en een sterke bedrijfscultuur, is het familiale karakter vaak een sterke troefkaart. Anderzijds kan de indruk ontstaan dat er minder (doorgroei)kansen zijn voor niet-familiale medewerkers.

Hier ligt meteen een eerste belangrijk aandachtspunt voor het HRM van een familiebedrijf. Het speelt de troeven van een familiebedrijf uit, maar pakt de processen en organisatie op een onpartijdige en objectieve, professionele en doordachte manier aan, met bijzondere aandacht voor het welzijn en de ontwikkeling van niet-familiale medewerkers.

Opvolgingsplanning

Daarnaast komt in vele familiebedrijven de vraag hoe men familieleden in het bedrijf kan inzetten. Hoewel dit proces vaak geïnitieerd zal worden vanuit de familie of het bestuursorgaan, al dan niet met externe begeleiding, kan het HRM daarin ook een belangrijke rol spelen:

• wijzen op de noodzakelijke ingrediënten van familiale opvolgers:
  • geïnformeerde ambitie en engagement;
  • de juiste attitude;
  • de gepaste competenties,
• bewaken van de criteria en processen, zoals uitgetekend door henzelf, of de familie, een externe begeleider, de raad van bestuur of andere partijen;
• uitzetten van een stevig beleid inzake compensatie, functionering en evaluatie van familiale medewerkers.

Sterke bedrijfscultuur

Familiebedrijven hebben inderdaad doorgaans een sterke bedrijfscultuur die geworteld is in de waarden en visie van de oprichters. Het behouden en koesteren van deze cultuur is belangrijk voor de identiteit en het succes van het bedrijf.

De HR-afdeling speelt een cruciale rol in het communiceren en versterken van deze cultuur door middel van onboarding-programma's, training maar ook dagelijkse praktijken. Dit zorgt voor een duidelijk speelveld, cohesie en betrokkenheid bij de medewerkers en familie.

Filter tussen familie en bedrijf

Een grote uitdaging in een familiebedrijf is het balanceren tussen familiale behoeften en belangen en zakelijke behoeften en belangen. Familierelaties zijn ook vaak complex en emotioneel geladen, wat kan leiden tot spanningen.

Een goed HRM kan in de praktijk, tot op een bepaalde hoogte, functioneren als filter tussen familiale aangelegenheden en de bedrijfsvoering. Het zal daarbij adviseren strikt vanuit het ondernemingsbelang, en een objectief en onpartijdig beleid aanhouden. Dit kan bijdragen aan een eerlijke en transparante werkomgeving, wat essentieel is voor de motivatie en tevredenheid van alle werknemers, zowel familieleden als niet-familieleden.

Het HRM moet op het kruispunt tussen familie- en bedrijfszaken zijn plek vinden. Die plek zal wellicht in elk familiebedrijf anders zijn. Van belang is in elk geval dat het HRM weet wat er verwacht wordt (en wat niet), en dat men korte communicatielijnen heeft de familie.

Duurzame groei en succes

Door de bedrijfscultuur te koesteren, de blik gericht te houden op de lange termijn, de nodige empathie aan de dag te leggen ten opzichte van familie en medewerkers, objectieve beleidslijnen te bewaken en talent effectief te beheren, kan een goed HRM bijdragen aan de realisatie van zowel zakelijke doelen als familiale waarden, en aldus aan duurzame groei en succes.

Laura Lannoo